Psorijaza je hronična bolest kože koja pogađa oko 1-3% svetske populacije. To je jedno od najčešćih hroničnih kožnih oboljenja i karakteriše ga pojava crvenih žarišta koja su prekrivena beličasto-srebrnastim ljuskama, zbog čega je poznata i kao psorijaza. Osim što utiče na kožu, može se pojaviti i na noktima i koži glave i na zglobovima u vidu psorijaznog artritisa.
Zašto se javlja psorijaza?
Uzrok psorijaze nije u potpunosti poznat, ali je najverovatnije uzrokovan faktorima životne sredine i genetskim faktorima. Neki od faktora koji najčešće izazivaju pojavu psorijaze su stres, konzumiranje alkohola, infekcije, opekotine od sunca, određeni lekovi, pušenje i traume. Ljudi svetle puti su u većem riziku od razvoja psorijaze, a javlja se uglavnom između 16 i 22 godine i u 60-im godinama. Psorijaza je takođe nasledna, a oko 30-40% pacijenata ima genetsku predispoziciju za razvoj bolesti. Važno je napomenuti da psorijaza nije zarazna bolest i
Kako prepoznati psorijazu?
Početni pokazatelji psorijaze su beličaste ljuspice koje se pojavljuju na određenim delovima tela i pretvaraju se uglavnom u veće plakove oko kojih se razvijaju kvrge. Najjasniji pokazatelj je nejednaka priroda plakova, koja je specifična za psorijazu. Koža zahvaćena psorijazom može pucati i krvariti, a može se javiti svrab, bol i peckanje. Pored pojave simptoma na koži, pojavljuju se i udubljenja na noktima ili odvajanje noktiju od kreveta.
Osim kože, psorijaza može uticati i na zglobove i tada se naziva psorijatični artritis. Kod ovog oblika psorijaze, to je reakcija imunog sistema koja dovodi do zapaljenskih promena u zglobovima, zbog čega su normalni pokreti zglobova otežani i bolni. Promene na koži specifične za psorijazu se mogu ili ne moraju pojaviti kod psorijaznog artritisa.
Lečenje psorijaze
Vrsta i način lečenja psorijaze se utvrđuje nakon dijagnoze i može biti lokalno i/ili sistemsko lečenje. U lokalnoj terapiji koriste se kortikosteroidi, keratolitici, suplementi vitamina D, cignolin i lokalni retinoidi, dok se u sistemskoj terapiji koriste derivati vitamina A (retinoidi), metoteraks i ciklosporin. Kada se javi psorijatični artritis, neophodna je i saradnja sa reumatologom i fizijatrom.
U slučajevima kada je uzrok psorijaze psihološki stres i mentalno zdravlje, kognitivna bihejvioralna terapija takođe može pomoći. Pored toga što ova vrsta terapije može da smanji širenje psorijaze, deluje i na negativne efekte koje psorijaza ima na živote obolelih.
Potpuno izlečenje psorijaze još nije moguće, a kod velike većine pacijenata bolest se ponovo vraća nakon što se smiri. Pacijentima se preporučuje svakodnevna upotreba prirodnih sapuna i hidratantnih krema i umereno sunčanje.
Za odluku o vrsti terapije i načinu lečenja neophodna je konsultacija sa dermatologom kako bi se izbeglo pogoršanje stanja primenom neodgovarajuće terapije.
